تاریخ پیامبر و خاندانش جلد 6
تاریخ پیامبر و خاندانش جلد6
درس اول:
خانواده اي در تبعيد
سوسن (سليل) در مدينه به عقد ازدواج امام هادي (ع) در آمد، امام هادي (ع) به او علاقه زيادي داشت . در بيان عظمت شخصيت او فرمود: «سوسن از هر نقص و پليدي جدا شده است .» طولي نكشيد كه حاصل اين ازدواج فرزندان خردسالي بودند كه بايد به همراه پدر و مادر آماده براي تبعيد از شهر پيامبر باشند. امام هادي (ع) در اين زمان (234 هـ) بيست و دو ساله بود و فرزندش حسن كه در سال 232 به دنيا آمده بود دو ساله بود. امام فرزند پسر ديگري هم داشت كه نامش محمّد و از حسن بزرگتر بود. امام با خانوادة كوچكش كه تعداد دقيق آنرا نمي‌دانيم به سوي سامرا حركت كرد. شرايط خفقان و تبعيد به گونه‌اي بر زندگاني امام هادي و امام حسن عسكري (ع) سايه افكنده بود كه از دوران كودكي يازدهمين جانشين پيامبر و امام شيعيان، يعني امام حسن عسكري تصاوير روشني در دست نيست. اينكه يازدهمين جانشين پيامبر را با لقب عسكري مي‌خوانند از اين جهت بود كه عسكر بمعناي لشكر است و قبلاً دانستيد كه در عصر خلافت معتصم عباسي، ارتش مسلمين بعلت مشكلاتي كه در بغداد ايجاد كرده بود، به منطقه سامرا انتقال داده شد بنابراين سامرا يك منطقه صد در صد نظامي و محل استقرار لشكر مسلمين بود و امام هادي (ع) را از مدينه مستقيماً به اين شهرك نظامي تبعيد كردند تا كاملاً زير نظر مأمورين حكومتي باشند. از آنجا كه امام حسن عسكري (ع) دوران كودكي، نوجواني و جواني خود را تا آخر عمر به همراه پدرش در اين منطقه نظامي گذرانيده و اين منطقه محل استقرار لشكر (عسكر) اسلام بود بنابراين بعدها ايشان را به نام امام حسن عسكري شناختند.
خدا ترسي در كودكي
روزي فردي بنام بهلول، حسن بن علي را كه كودكي بود در كنار ديگر كودكان ديد. كودكان بازي مي‌كردند اما حسن ناراحت بود و مي‌گريست، بهلول گمان كرد گريه او بخاطر آنست كه كودكان ديگر وسائل بازي دارند و او ندارد. نزديك آمد و به او گفت: «من براي تو آن وسائل بازي را تهيه مي‌كنم.» حسن بن علي گفت: «اي كم عقل ما براي بازي آفريده نشده‌ايم.»
سپس گفتگوي زير بين بهلول و حسن بن علي انجام شد:
بهلول: پس براي چه آفريده شده‌ايم؟
حسن بن علي: براي علم و عبادت
بهلول: به چه دليل براي علم و عبادت آفريده شده‌ايم؟
حسن بن علي: خداوند در قرآن ميفرمايد (آيه 115 سورة مومنون): آيا مي‌پنداريد كه شما را بيهوده آفريده‌ايم و شما به سوي ما بازگشت نمي‌كنيد؟!
بهلول: از شما تقاضا مي‌كنم مرا نصيحت كنيد.
حضرت حسن بن علي با خواندن اشعاري او را نصيحت مي‌كرد كه حالش دگرگون شد و از هوش رفت. وقتي حالش خوب شد بهلول پرسيد: با اينكه تو كودك هستي و گناهي بر عهده تو نيست چرا اينگونه از خود بيخود شدي؟!
حسن بن علي: اين سخن را نگو، من مادرم را ديدم كه وقتي مي‌خواست هيزمهاي بزرگ را آتش كند از هيزمهاي كوچك استفاده مي‌كرد، من ترس دارم كه از هيزمهاي كوچك دوزخ شوم!
بهلول: پسر جان! تو را شخصي حكيم و آگاه مي‌بينم، مرا كمي نصيحت كن.
حضرت حسن بن علي اشعار عبرت‌انگيزي را با مضمون زير خواند:
دنيا را مي‌نگرم كه آمادة گذشتن و رفتن است و با شتاب حركت مي‌كند. نه دنيا براي زنده‌اي باقيست و نه زنده‌اي در دنيا باقي مي‌ماند. گوئي كه مرگ و حوادث ناگوار در دنيا همچون اسب مسابقه به سوي جوان مي‌دود. پس اي دلباخته دنيا آرام گير و از دنيا براي آخرتت توشه‌اي مطمئن بگير.
امام حسن عكسري قبل از امامت
امام حسن عسكري قبل از آنكه در سال 254 به مقام امامت برسد، در عصر پدر، با چهار خليفه عباسي روبرو بود كه عبارتند از:
1 – متوكل دهمين خليفه عباسي كه همزمان با روي كار آمدن او امام عسكري (ع) متولد شدند . متوكل 15 سال خلافت كرد.
2 – منتصر يازدهمين خليفه عباسي كه در زمان او شيعيان نفس راحتي كشيدند. اما حكومتش بيش از 6 ماه طول نكشيد.
3 – مستعين دوازدهمين خليفه عباسي كه حدود 5 سال خلافت كرد.
4 – معتز سيزدهمين خليفه عباسي كه امام حسن عسكري (ع) حدود يكسال قبل از امامتش و يكسال بعد از امامتش را در زمان او بسر برد .
ويژگيهاي اخلاقي و كرامتهائي كه از او در دوران كودكيش در سامرا ديده شده بود نظر همگان را به خود جلب كرده بود. اينك به دو نمونه از آن توجّه كنيد:
1 – رام كردن استر: مستعين دوازدهمين خليفه عباسي وقتي كه بر مسند خلافت نشست همچون عمويش متوكل فردي مغرور، خودسر واز دشمنان خاندان رسالت بود. احمد بن حارث قزويني مي‌گويد: با پدرم در شهر سامرا بوديم و پدرم در اصطبل ابو محمّد (حسن بن علي) كار مي‌كرد. مستعين، استري داشت كه از نظر زيبائي و قامت بلند و چالاكي نظير نداشت ولي بخاطر سركشي نمي‌گذاشت هيچ كس آن را دهنه بزند يا زين كند و يا بر آن سوار شود. گروهي از سواركاران با تجربه اجتماع كردند و هر حيله‌اي داشتند بكار بردند اما نتوانستند آنرا آرام كنند يا لگام بر دهانش بزنند و بر پشتش سوار شوند. يكي از دوستان نزديك مستعين به وي گفت: براي حسن بن علي پيام بفرست تا به اينجا بيايد يا بر اين استر سوار مي‌شود و يا اين استر او را خواهد كشت.
مستعين شخصي را فرستاد تا حسن بن علي را احضار كردند. پدرم حارث هم همراه او بود. وقتي حسن بن علي وارد خانه مستعين شد من هم خود را به خانه رسانيدم، استر با كمال چالاكي در حياط خانه ايستاده بود. حضرت حسن بن علي به طرف آن رفت و دستي بر پشت استر كشيد، ديدم استر، چنان عرق كرد كه قطرات عرق از پيكرش مي‌ريخت. آنگاه حسن بن علي نزد مستعين رفت، مستعين او را احترام نمود و سپس گفت: اي ابومحمد! اين استر را لگام كن. حسن بن علي به پدرم گفت كه او لگام را بر استر بزند اما مستعين گفت: خود شما اين كار را بكنيد. حسن بن علي روپوش خود را درآورد و جلوي استر رفت و دهان او را لگام زد سپس نزد مستعين برگشت و نشست. مستعين گفت اين استر را زين كن. آن حضرت به پدرم گفت تا زين كند. اما مستعين از حسن بن علي خواست تا اينكار را هم خودش انجام دهد. حضرت برخاستند و زين را بر پشت استر نهادند و بستند و به جايگاه خود برگشتند. مستعين گفت آيا مي‌خواهي سوار آن شوي؟ حضرت حسن بن علي فرمود: آري، رفت و بر آن سوار شد و چند قدمي با بهترين شيوه راه رفت و بازگشت و سپس پياده شد. مستعين گفت: اين استر را چگونه مي‌بيني؟ حسن بن علي گفت: در زيبائي و راهواري بي‌نظير است. مستعين گفت: آن را به تو هديه كردم. حضرت به پدرم حارث گفت: افسار استر را بگير و بياور. پدرم افسار استر را گرفت و با هم به سوي خانه روان شديم.
در اين ماجرا هدف شيطاني مستعين كه ضربه زدن به ابومحمّد بود نه تنها عملي نشد بلكه كرامتي از آن حضرت بر همگان آشكار گرديد.
2 – نفرين ابومحمّد حسن بن علي بر مستعين: حضرت ابومحمّد حسن بن علي براي يكي از دوستانش به نام عبيدالله حسين نوشت: من در مورد اين طاغوت (يعني مستعين) در درگاه خدا نفرين كرده‌ام تا خداوند پس از سه روز او را از مقامش طرد كند، سه روز گذشت حوادثي در بغداد رخ داد كه مستعين از خلافت استعفا كرد و سپس طرفداران پسر عمويش معتز، او را دستگير كرده و سرش را از بدنش جدا كردند و براي معتز آوردند.
سوالهاي درس اوّل
1 – نام مادر امام حسن عسكري چه بود و امام هادي (ع) در مورد ايشان چه فرمودند؟
2 – امام هادي (ع) در چه سالي از مدينه و به كجا تبعيد شدند؟
3 – چرا به امام حسن بن علي، لقب عسكري دادند؟
4 – امام عسكري (ع) در چه سالي به امامت رسيدند و قبل از امامتش با كداميك از طاغوتهاي عباسي همزمان بودند؟
5 – دو نمونه از كرامتهاي حضرت حسن بن علي (ع) قبل از امامتشان را نام ببريد.
برای دانلود این کتاب بر روی دانلود کلیک کنید.
برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.
