اسلام در مسیر تاریخ علامه عسگری جلد8
فصل اول: عهد و میثاق پروردگار با بنی آدم
1-1-فطرت انسان و شناخت خدا
خدای سبحان بنا بر آن چه در قرآن کریم آمده، از ذریّه و نسل آدم پیمان گرفته است، چنان که در سورۀ اعراف فرموده:
آن گاه که پروردگارت از فرزندان آدم، ذریّه و نسل شان را بیرون کشید، و آنان را گواه خودشان گرفت.
و فرمود: آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، گواهی میدهیم. این برای آن بود که در روز قیامت نگویید ما از این مسئله نا آگاه بودیم، یا نگویید پدران ما مشرک شدند و ما نسل بعدی آنانیم، آیا ما را به خاطر آنان هلاک میکنی؟![1]
برای تفسیر و شرح این دو آیه به مقدمه زیر نیازمندیم:
هنگامی که نوزاد از رحم مادر جدا شده، و بند نافش که وسیله دریافت غذای او بوده، بریده می شود، غریزه گرسنگی او را به تلاش در پی غذا وا می دارد، پس، می گرید و جیغ می کشد و دست و پا می زند و آرام نمی گیرد تا پستان مادر را بگیرد و شیر را بمکد و از مجرای دهان به معده برساند. این غریزه در آدمی همیشگی است، و او را در طول زندگی، برای یافتن غذا، به تلاش و تحرک وا می دارد.
در این غریزه که ما آن را، تلاش معده در یافتن غذا، می نامیم، همه حیوانات با انسان برابرند، و این، اولین غریزهای است که انسان را به سوی کار و تلاش در زندگی می راند.
پس از آن که نوزاد بزرگ و بزرگتر و چند ساله می شود، غریزه دومی به تدریج در او رشد کرده و در اوان کودکی و ابتدای نوجوانی ظاهر می گردد، و نیروی مغزیاش را برای دریافت غذای روحی، به تلاش و تکاپو وا میدارد. در این حال، هر چه در اطراف خود میبیند توجه ش را جلب کرده، و او را به سؤال از پدر و مادر و اطرافیان می کشاند تا علت وجود هر پدیدهای را بپرسد. برای نمونه، هنگامی که خورشید را در حال غروب میبیند از ایشان میپرسد: خورشید شب ها به کجا میرود؟ یا وقتی چشمه آبی را در کوهساران در حال جوشش و جریان میبیند، میپرسد: این آبها از کجا میآیند؟ یا گاهی که ابرها را در آسمان روان میبیند، میپرسد: این ابرها به کجا میروند؟ و … .
بدین گونه آگاهیاش از موجودات را گسترش میدهد، و با سؤالهايی كه از علت و سبب پديدهها و حركات آنها از پدر و مادر يا افراد بزرگتر از خود میكند، نياز غريزی دوم خود را تأمين مینمايد.
پس اين غريزه نيز، انسان را به تلاش برای اشباع اينگونه گرسنگی وامیدارد. و اين حقيقت همان تلاش و كوشش عقل بشر در راه شناخت و درك معرفت است. او با كاوشگری و بررسی، در پی دستيابی و فهم اسباب و علل وجود پديدههاست، اين شيوه برخورد با حوادث و پديدهها، در طول عمر آدمی، با اين غريزه گسترش میيابد، و او را به كاوش و بررسی در علّت پيدايش موجودات كشانده، و در پی يافتن سبب حركت و ايستايی موجودات روان میكند و اين تنها راه معرفت شناسی و كسب همه دانشهای بشری است.
بحث و بررسی و كاوشگری انسان در يافتن علّت پديدهها، در نهايت او را به شناخت پديد آورنده آنها، يعنی خدای خالق، میرساند. وتحقيق و پژوهش او در يافتن علّت حركت و ايستايی موجودات، او را به بنيانگذار نظم و نظام در زندگی فردی و جمعی مخلوقات، رهنمون میگردد.
گردش ماه به دور زمين، و زمين به دور خورشيد، يا حركت الكترون در درون اتم به دور هسته خود، به حركت گلبولهای سرخ و سفيد در خون، و ديگر نمونههای آشكار نظم و نظام، در حركت و سكون موجودات، ـ كه نه به شمار آيد و نه قابل احصا باشد ـ اينها همه، انسان را در چنين كاوشی به اين نتيجه میرساند كه : پديدهها و موجودات آسمان و زمين، به هر چه ميان آن دو است، پروردگار قانونگذار ونظم آفرينی دارند كه زندگیهر يك از آنها را برنامه ريزی و تنظيم فرموده است. و اين همان معنای سخن خدای متعال در آيۀ كريمه سوره اعراب است كه میفرمايد: و اذ اخذ ربک …
فصل اول: عهد و میثاق پروردگار با بنی آدم
1-1-فطرت انسان و شناخت خدا
خدای سبحان بنا بر آن چه در قرآن کریم آمده، از ذریّه و نسل آدم پیمان گرفته است، چنان که در سورۀ اعراف فرموده:
آن گاه که پروردگارت از فرزندان آدم، ذریّه و نسلشان را بیرون کشید، و آنان را گواه خودشان گرفت
و فرمود: آیا من پروردگار شما نیستم؟ گفتند: آری، گواهی می دهیم. این برای آن بود که در روز قیامت نگویید ما از این مسئله نا آگاه بودیم، یا نگویید پدران ما مشرک شدند و ما نسل بعدی آنانیم، آیا ما را به خاطر آنان هلاک میکنی؟![1]
برای تفسیر و شرح این دو آیه به مقدمه زیر نیازمندیم:
هنگامی که نوزاد از رحم مادر جدا شده، و بند نافش که وسیله دریافت غذای او بوده، بریده میشود، غریزه گرسنگی او را به تلاش در پی غذا وا میدارد، پس، میگرید و جیغ میکشد و دست و پا میزند و آرام نمیگیرد تا پستان مادر را بگیرد و شیر را بمکد و از مجرای دهان به معده برساند. این غریزه در آدمی همیشگی است، و او را در طول زندگی، برای یافتن غذا، به تلاش و تحرک وا میدارد.
در این غریزه که ما آن را، تلاش معده در یافتن غذا، مینامیم، همه حیوانات با انسان برابرند، و این، اولین غریزهای است که انسان را به سوی کار و تلاش در زندگی میراند.
پس از آن که نوزاد بزرگ و بزرگتر و چند ساله میشود، غریزه دومی به تدریج در او رشد کرده و در اوان کودکی و ابتدای نوجوانی ظاهر میگردد، و نیروی مغزیاش را برای دریافت غذای روحی، به تلاش و تکاپو وا میدارد. در این حال، هر چه در اطراف خود میبیند توجهش را جلب کرده، و او را به سؤال از پدر و مادر و اطرافیان میکشاند تا علت وجود هر پدیدهای را بپرسد. برای نمونه، هنگامی که خورشید را در حال غروب میبیند از ایشان میپرسد: خورشید شبها به کجا میرود؟ یا وقتی چشمه آبی را در کوهساران در حال جوشش و جریان میبیند، میپرسد: این آبها از کجا میآیند؟ یا گاهی که ابرها را در آسمان روان میبیند، میپرسد: این ابرها به کجا میروند؟ و … .
بدین گونه آگاهیاش از موجودات را گسترش میدهد، و با سؤالهايی كه از علت و سبب پديدهها و حركات آنها از پدر و مادر يا افراد بزرگتر از خود میكند، نياز غريزی دوم خود را تأمين مینمايد.
پس اين غريزه نيز، انسان را به تلاش برای اشباع اينگونه گرسنگی وامیدارد. و اين حقيقت همان تلاش و كوشش عقل بشر در راه شناخت و درك معرفت است. او با كاوشگری و بررسی، در پی دستيابی و فهم اسباب و علل وجود پديدههاست، اين شيوه برخورد با حوادث و پديدهها، در طول عمر آدمی، با اين غريزه گسترش میيابد، و او را به كاوش و بررسی در علّت پيدايش موجودات كشانده، و در پی يافتن سبب حركت و ايستايی موجودات روان میكند و اين تنها راه معرفت شناسی و كسب همه دانشهای بشری است.
بحث و بررسی و كاوشگری انسان در يافتن علّت پديدهها، در نهايت او را به شناخت پديد آورنده آنها، يعنی خدای خالق، میرساند. وتحقيق و پژوهش او در يافتن علّت حركت و ايستايی موجودات، او را به بنيانگذار نظم و نظام در زندگی فردی و جمعی مخلوقات، رهنمون میگردد.
گردش ماه به دور زمين، و زمين به دور خورشيد، يا حركت الكترون در درون اتم به دور هسته خود، به حركت گلبولهای سرخ و سفيد در خون، و ديگر نمونههای آشكار نظم و نظام، در حركت و سكون موجودات، ـ كه نه به شمار آيد و نه قابل احصا باشد ـ اينها همه، انسان را در چنين كاوشی به اين نتيجه میرساند كه : پديدهها و موجودات آسمان و زمين، به هر چه ميان آن دو است، پروردگار قانونگذار ونظم آفرينی دارند كه زندگیهر يك از آنها را برنامه ريزی و تنظيم فرموده است. و اين همان معنای سخن خدای متعال در آيۀ كريمه سوره اعراب است كه میفرمايد: و اذ اخذ ربک …
برای دانلود این کتاب بر روی دانلود کلیک کنید .
برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.