قرآن دانش آموز

مقدمه

سخنی با معلمان گرامی و مادران ارجمند

هدف مشترک خانه و مدرسه شخصیت­سازی کودک و شکوفایی فطرت الهی اوست. مهم ­ترین هدف آموزش و پرورش در دوره ابتدایی تحقق همین هدف مقدس است. اینک همراه کردن سوادآموزی فارسی و قرآنی به­ دست توانای شما معلمان گرامی با همیاری مادران فداکار و دلسوز، این امر را شیرین و هدفمند و پرانگیزه خواهد نمود. در این رابطه لطفاً به مقدمات زیر توجه نمایید:

تنگناهای آموزش قرآن و ضرورت بازنگری اصولی در آن

1. تفکیک مهارت روخوانی قرآن از فهم آن که کاری غیرعلمی و غیرمعمول در آموزش زبان است، از انگیزه یادگیری و انس با قرآن کاسته و فراگیری آن را دشوار می­نماید.

2. تفکیک مهارت روخوانی فارسی و قرآن امری است غیرضروری، بلکه بهره­ گیری از تمام مهارت­های فراگرفته شده در فارسی روخوانی قرآن را تسهیل نموده و بستر انس با قرآن را هموار می­کند.

3. برای فراگرفتن این دو مهارت در کنار یکدیگر، معلمان گرامی می­توانند با ابتکار و اختیار خود، به جای یکی دو ساعت تدریس قرآن در هفته، مانند فارسی همه روزه، روزی 20 تا 30 دقیقه به آن بپردازند تا فرصت بیشتری برای تمرین و تکرار داشته باشند.

4. از آنجا که در این طرح، روخوانی قرآن همراه با فهم تدریجی آن است، برای معلمان عزیز توفیقی مضاعف خواهد بود که با جدیتی بیش از پیش به فراگیری فهم قرآن پرداخته و از این رهگذر در سایه انس با معارف قرآن، سطح توانائی خود را در شناخت مبانی تربیتی انسان رونق بخشند.

مادران گرامی به خوبی می­دانند که:

همکاری و همیاری ایشان در محیط خانه در ایجاد مهارت روخوانی فارسی و قرآن نقش بسزایی دارد. مادران گرامی باید با کسب اطلاع از چگونگی کار معلم در کلاس و هماهنگ با آن سعی کنند کودکان خود را تشویق نمایند تا آنچه را در کلاس قرآن فراگرفته­اند به آنان گزارش دهند تا در ذهنشان ماندگارتر شود و چه بهتر که برای توفیق بیشتر در این نقش، خود مادران گرامی هم در کلاس­های آموزش مفاهیم قرآن شرکت کنند.

در دو ماه اول سال برای بهره­مندی بیشتر از این کتاب به موارد زیر توجه کنید:

1. آموزش روخوانی قرآن دو ماه بعد از آموزش فارسی و شروع سال تحصیلی یعنی از ابتدای آذرماه است.

2. برای آماده­سازی کودکان جهت آشنایی با عبارت­های قرآنی، در این دو ماه هر هفته سه عبارت کوتاه تمرین شود.

3. از آنجا که همین عبارت­ها در ابتدای هر درس تکرار شده و دانش­آموزان در طول سال فرصت تکرار و حفظ آنها را دارند در دو ماه اول سال اصراری بر حفظ کامل همه عبارت­ها و یادگیری معنای کلمات آنها توسط همه دانش­آموزان نیست و صرفاً آشنایی اولیه با آن کفایت می­کند.

4. در این فرصت دو ماهه فقط باید با مراجعه به درس­ها از تصاویر هر درس و رابطه آن با مفهوم عبارت قرآنی استفاده نمود و با پرسش و طرح سؤال از دانش­آموزان به فهم اجمالی این مفاهیم اکتفا کرد. آموزش متن دروس و کلمات دیگر به زمان خود موکول خواهد شد.

5. خواندن عبارت قرآنی و تکرار به­صورت دسته­جمعی همراه با معنا کردن کلمه به کلمه جهت درک معنای عبارت قرآنی بسیار کارساز است.

ساختار دروس و روش تدریس آن­ها

هر درس از بخش­های زیر تشکیل شده است:

الف. حفظ و فهم عبارتی از قرآن که موضوع درس را شامل می­شود:

با استفاده از تصویر، موضوع درس با مشارکت دانش ­آموزان توضیح داده می­شود و با همخوانی آن عبارت و معنا کردن کلمه به کلمه آن و تکرار همه­روزه کم­کم در خاطر دانش­آموزان نقش می­بندد. روخوانی عبارت­های این بخش مورد نظر نیست زیرا حروف آن را نخوانده­اند.

ب. روخوانی همراه با فهم:

1. کلمات آشنا و جدید همراه با معنای آنها ابتدا به­صورت دسته­جمعی، سپس به­صورت داوطلبانه و نوبت سوم به­صورت انتخابی از دانش­آموزان سؤال می­شود تا با تکرار، معنای کلمات را فراگیرند.

2. عبارت­های ساده توسط دانش­آموزان و راهنمایی معلم گرامی قرائت و کلمه به کلمه معنا می­شود.

3. در برخی از دروس، یک نکته گفته شده که باید آن را توضیح داد و به کمک کلمات مختلف آن را تمرین نمود.

4. شعر یا داستان که در رابطه با موضوع درس است باید شمرده شمرده خوانده شود و دانش­آموزان آن را دسته­جمعی و آهنگین جواب دهند و این عمل چند بار تکرار گردد.

ج. تمرین:

1. ببین و بخوان: کلمات توسط دانش­آموزان و با صدای بلند خوانده می­شود. در این تمرین بیشتر مهارت خواندن عبارت­های قرآنی مورد نظر است.

2. بخوان و رنگ کن: کلمات توسط دانش­آموزان خوانده و رنگ­آمیزی می­گردد و با تکرار و قرائت روان، معنای آن فراگرفته می­شود.

3. بخوان و وصل کن: کلمات توسط دانش­آموزان ابتدا خوانده شده، سپس با خطی به تصویر یا معنای مرتبط وصل می­شود.

د. پرسش:

در هر درس یک سؤال پرسیده شده که پاسخ آن توسط دانش­آموزان ارائه می­شود. برخی از سؤالات ممکن است پاسخ­های مختلفی داشته باشد.

ه. خودآزمایی:

در پایان هر درس یک صفحه به عنوان تمرین روخوانی و معنای کلمات آمده است که دانش­آموز باید با کمک معلم یا والدین خود ابتدا عبارت را با صدای بلند بخواند سپس معنای هر کلمه را زیر آن بنویسد.

و. به­کارگیری حروف و حرکات:

روخوانی همراه با فهم با رعایت حروف و حرکت­هایی که قبل از هر درس در فارسی خوانده­اند.

 

شماره درس	حروف و حرکات	شماره درس	حروف و حرکات
درس اول	ا ـ ب ـ د ـ م (ـَ آ)	درس دوازدهم	هـ
درس دوم	ت ـ س ـ ن ـ ر (ـُ او)	درس سیزدهم	ص ـ تشدید ( ّ)
درس سوم	ز ـ ء (ـِ ای)	درس چهاردهم	ذ
درس چهارم	ش ـ ی	درس پانزدهم	ع
درس پنجم	ک ـ و	درس شانزدهم	تکرار ع
درس ششم	ف	درس هفدهم	ث
درس هفتم	خ	درس هجدهم	ح
درس هشتم	ل	درس نوزدهم	ض
درس نهم	ق	درس بیستم	ط
درس دهم	خ ـ ل ـ ق	درس بیست­و­یکم	غ
درس یازدهم	ج	درس بیست­و­دوم	ظ

 

یادآوری اصول یادگیری:

1. اصل تدریج: در هر درس که در مدت یک هفته آموزش داده می­شود کلمات محدودی در قالب عبارت­های درس و عبارت­های ساده، فراگرفته می­شود.

2. اصل تمرین و تکرار: با پرداختن همه روزه (روزی 20 الی 30 دقیقه) به تدریس، انس تدریجی با قرآن حاصل می­شود.

3. اصل تداوم و استمرار: معلمان گرامی و مادران ارجمند باید سعی کنند در تعطیلات نیز از انس مستمر با قرآن غفلت نکنند و برای آن نیز برنامه مناسبی داشته باشند.

4. اصل تشویق: فراگیری معنای عبارت­های قرآن و پیام­های تربیتی و رفتاری آن انگیزه فراگیری قرآن و انس با آن را بیشتر می­نماید و باید با تشویق­های مناسب کودکان، این انگیزه را بیشتر کرد.

5. اصل تثبیت: در نقش مادران توضیح داده شد، چنان­چه والدین کودک را به بازگو کردن آنچه در مدرسه فراگرفته وادارند، معنای کلمات و مفاهیم تدریس شده هر چه بیشتر در ذهن کودک تثبیت می­گردد.

 

 

برای دانلود این کتاب بر روی دانلود کلیک کنید .

 

 

 

برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.