دین جلد 6

درس اوّل

در سالهاي گذشته دانستيم كه :

مسلمانان پس از رحلت پيامبر گرامي اسلام به دو دستة شيعه و سنّي تقسيم شدند. اختلاف اصلي آنها بر سر جانشيني پيامبر بود. اهل سنّت نظرشان اين بود كه پيامبر براي خود جانشيني تعيين نكرده، و اين كار را به عهدة خود مسلمانان واگذار كرده است. لذا جمعي از مهاجر و انصار جمع شده و ابوبكر را به عنوان خليفه و جانشين رسول خدا(ص) تعيين كرده و از او پيروي كردند.
امّا شيعه معتقد بود كه خلافت و جانشيني پيامبر انتخابي نيست، و خدا بايد جانشين او را به اين مقام برگزيند؛ زيرا جانشين رسول خدا بايد داراي ويژگيهايي مانند معصوم بودن از گناه و خطا و دارا بودن علم سرشار و زهد در دنيا بوده باشد، كه كسي جز خداوند از وجود اين ويژگيها در افراد خبر ندارد. شيعيان معتقدند كه پيامبر اسلام از همان آغاز بعثت به مسألة جانشيني خود توجّه داشته، و به آن تصريح كرده است، كه از آن جمله است روزي كه قريش را در خانة ابوطالب در مكّه جمع كرد و رسالت خود را علني نمود، و در آن جمع فرمود: اوّلين كسي كه ايمان بياورد، او جانشين و وصي من است، و در آن جمع، كسي جز علي بن ابيطالب كه نوجوان 13 ساله‌اي بود ايمان نياورد. پيامبر پس از آن در مناسبتهاي مختلف، جانشيني علي(ع) را مطرح نموده بود. از آن جمله، در حجّة‌الوداع كه يكصد هزار نفر شاهد سخنراني پيامبر بودند، و بيش از يكصد نفر از كساني كه در حجّة‌الوداع حضور داشتند، اين داستان را نقل كرده‌اند.

شيعيان معتقدند كه جانشينان واقعي پيامبر، رهبران مادّي و معنوي مردم مي‌باشند، اگر چه مردم آنها را براي ادارة حكومت انتخاب نكنند. آنان معتقدند كه تعداد جانشينان پيامبر كه يكي پس از ديگري به امامت و جانشيني پيامبر رسيده‌اند، 12 نفر است، كه پيامبر گرامي اسلام در روايات مختلف يك به يك، آنها را با نام معرّفي كرده، و در بين همة فِرق مسلمين تنها شيعيان اثني عشري هستند كه داراي امامان دوازده‌گانه هستند، و ساير مسلمانان در تعيين قطعي اين دوازده نفر راه به جايي نبرده‌اند.
شيعيان معتقدند به مسألة امامت و جانشيني حضرت علي(ع) در آياتي مانند آية ولايت (55 مائده) و آية تبليغ (67 مائده) تصريح شده. آنان مي‌گويند كه اوصياي پيامبر يكي پس از ديگري به مقام امامت و جانشيني پيامبر مي‌رسند.

شيعيان معتقدند كه دوازدهمين وصي و جانشين پيامبر كه هم نام و هم كُنية پيامبر خدا است، در سال 260 هـ‌‌ ق از انظار مردم غايب شد، و روزي كه خدا بخواهد و در زماني كه جهان پر از ظلم و جور شده باشد، او ظهور خواهد كرد و جهان را پر از عدل و داد خواهد نمود.
شيعيان معتقدند كه همه اوصيا و جانشينان دوازده‌گانة پيامبر، مانند خود پيامبر داراي مقام عصمت بوده، و هرگز گناه يا خطايي را مرتكب نشده و حتّي فكر گناه را هم نكرده اند. آنان معتقدند كه اگر چه فرصت حكومت ظاهري براي هيچ يك از آنان جز علي‌بن ابيطالب، آن هم به مدت 5 سال پيش نيامد، امّا هر يك از آنها در زمان خودشان پاسخگوي مشكلات و مراجعات ديني و معنوي مردم بوده، و تاريخ زندگي هر يك از آنها پر است از بحثها و مناظرات علمي و احاديث اسلامي كه جز از دست پروردگان مكتب وحي سرچشمه نمي‌گيرد.
امام صادق(ع) فرمود: امامت پيماني است از سوي خداي عزّوجلّ براي مرداني از پيش تعيين شده، و امام قبلي نمي‌تواند آن را از كسي كه بعد از او امام مي‌باشد پنهان كند. خداي بزرگ به داود(ع) وحي فرستاد كه از خانواده‌ات جانشيني براي خود انتخاب كن؛ زيرا من چنين خواسته‌ام كه پيامبري را برنگزينم، مگر آنكه جانشيني از خانواده‌اش داشته باشد. حضرت داود فرزندان متعدّدي داشت، در ميان آنان پسري بود از كنيزي كه حضرت داود به او علاقة زيادي داشت. وقتي كه وحي بر او نازل شد، به نزد كنيز رفت و گفت كه خدا فرمان داده تا جانشيني را از خانواده‌ام براي خويش انتخاب كنم. كنير گفت: پس بايد اين جانشين، فرزند من باشد. حضرت داود گفت: من هم اين را مي‌خواهم، امّا خدا چنين تقدير كرده كه وصي من سليمان باشد. سپس خدا به حضرت داود وحي فرستاد كه عجله نكن تا حادثه‌اي پيش بيايد. طولي نكشيد كه دو شاكي بر حضرت داود وارد شدند. يكي صاحب گوسفنداني بود و ديگر صاحب باغ انگوري كه گوسفندان به باغ انگور هجوم برده و شاخ و برگ درختان انگور را خورده بودند، و آنها هم اكنون براي قضاوت نزد حضرت داود آمده بودند. خداوند به حضرت داود وحي فرستاد كه اكنون فرزندانت را جمع كن، تا هر كس كه درست در اين قضيه قضاوت كرد او جانشين تو باشد، حضرت داود فرزندانش را جمع كرد و دو متخاصم داستان خويش را گفتند، هر كسي قضاوتي كرد. سليمان از صاحب باغ پرسيد: چه زماني گوسفندان به باغ انگورت وارد شدند؟ پاسخ داد: شبانه. سليمان به صاحب گوسفندان گفت: چنين قضاوت مي‌كنم كه بره‌ها و پشم گوسفندان امسالت را به صاحب باغ بدهي!
حضرت داود از فرزندش پرسيد: چرا نگفتي كه گوسفندان او همگي از آن صاحب باغ باشد؛ زيرا كه خسارت وارد شده، طبق نظر كارشناسان به اندازه قيمت گوسفندان است؟! سليمان جواب داد: زيرا درختان انگور از ريشه بيرون نيامده‌اند؛ بلكه شاخ و برگ و ميوة آنها خورده شد كه در سال آينده مجدداً مي‌رويد. آن‌گاه خداي بزرگ وحي فرستاد كه قضاوت صحيح همان است كه سليمان انجام داد، اي داود! تو چيزي را اراده كردي و ما چيز ديگري را.
حضرت داود به سراغ همسر كنيزش رفت و گفت: «ما چيزي را اراده كرديم و خداوند چيز ديگر را.»

سؤالهاي درس اول
1 ـ اختلاف اصلي سنّي و شيعه چيست؟ نظر هر كدام را بيان كنيد.
2 ـ دليل شيعيان بر انتخابي نبودن جانشين پيامبر چيست؟
3 ـ امام صادق(ع) پيرامون امامت و جانشيني پيامبر چه فرمود؟
4 ـ خداوند پيرامون جانشيني حضرت داود چه وحي فرستاد؟
5 ـ پنج عقيدة مهمّ شيعيان پيرامون امامت و امام را بنويسيد.

برای دانلود این کتاب به صورت PDF روی دانلود کلیک کنید.

برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.