نماز ‏و راهكارهاي جذب كودك و نوجوان به آن

پيش‏گفتار

نماز ميراث همه پيامبران الهي و بهترين هديه آنان براي ارتباط خلق با خالق است. زيباترين تجلّي نيايش را در سيماي نماز مي‏توان به تماشا نشست. انسان نماز گزار در قيام خويش، زبان تمجيد دارد و در خاك افتادنش، با زبان تسبيح، شكوه او را مي‏ستايد و ايمان خود را به گواهي مي‏ايستد. اقامه نماز و بزرگداشت مقام نمازگزاران، ثمره حاكميت صالحان برگستره زمين است؛ زيرا صلح و آرامش، سلامت و سعادت، رفاه و بركت، صلاح و رشد، اطمينان و اعتقاد و كمال انسان در پرتو پيوند با خدا امكان‏پذير خواهد شد. در مقابل، هرگاه اين فريضه بزرگ الهي تعطيل شود يا حقّ آن ادا نگردد، اضطراب و نگراني، زشتي و تباهي، كج‏روي و كج‏انديشي، غرور و فريب، به انسان هجوم خواهد آورد.
به طور كلي، هدف از آفرينش انسان عبادت خالق منّان است. عبادت؛ يعني برخورداري از نيّت و انديشه خالصانه، و حركت هدفمند و جهت دار به سوي خدا. هدف از عبادت نيز تربيت و رشد و كمال انسان است و هدف نهايي در تربيت او كه همه پيامبران الهي براي آن برانگيخته شده‏اند، رسيدن به رستگاري است و بس. انسان زماني مي‏تواند به رستگاري برسد كه با چيرگي بر كشش‏هاي نفساني، قرباني كردن هوس‏ها، بريدن از وابستگي‏ها، خروج از ايستگاه‏هاي فكري و رواني، ترك خودبيني، بهره‏گيري از دين و دانش و تسليم كردن خود به درگاه حق، در سكوي نماز، بانگ توحيد و بندگي سر دهد.
نماز، كامل‏ترين پاسخ به عالي‏ترين نياز انسان است. پس هر امري از مقدمات و هر ركني از اركان نماز، پاسخي است به يك نياز؛ نياز به پالايش جسم و جان، نياز به انديشه توحيدي، خروج از چاه طبيعت و درآمدن به صراط مستقيم، رهايي از خود، تقرّب به دوست و نياز به تسليم. وقتي معنا و مفهوم وضو را در حدّ درك نوجوان و جوان، به آن‏ها آموزش دهيم و برايشان توضيح دهيم كه با وضو بودن، قدرت توجّه و تمركز آدمي را افزايش مي‏دهد و به پيشرفت تحصيلي كمك مي‏كند، با وضو انس خواهند گرفت؛ زيرا در مي‏يابند كه وضو تنها شست‏وشوي ظاهري نيست.
انسان نمازگزار با شستن صورت، نماي اجتماعي خود را از هرگونه نظر ناصواب و نگاهي كه رضاي خدا در آن نباشد، پاك مي‏كند. با شست‏وشوي دست‏ها، هر عملي را كه در آن ريا باشد، از خود دور مي‏سازد. با مسح سر،ذهن و انديشه‏اش را از هر آن‏چه غي خداست، پاك مي‏گرداند و با باوري دوباره به شكوه كبريايي حق، سر خويش را در نهايت آزادگي و سرفرازي، براي تعظيم و تسليم در برابر درگاه خالق يكتا، آماده مي‏كند. با مسح پا نيز قدم‏هاي خود را از كج‏روي و هرزه‏گردي باز مي‏دارد.
بنابراين، شايسته است در همه انسان‏ها به ويژه كودكان و نوجوانان، نگرشي مثبت نسبت به نماز و شخصيت محبوب نمازگزاران به وجود آيد تا آنان نيز با همانندسازي، به اين امر مهم بپردازند. چون نماز، پرچم، عبادت ها و معراج مؤمنان است و به قرباني كردن همه خود محوري‏ها، تجلّي همه نيكي‏ها و زيبايي‏ها و شكوفايي انسان‏ها مي‏انجامد، پدر و مادر، مربيان و هركسي كه مي‏تواند الگوي فرزندان قرار گيرد، هنگام اقامه نماز بايد محبت در كلام و رفتار، احترام و استواري شخصيّت، گذشت و مروّت، سخن گفتن به حق و عمل به عدالت را در خود جلوه‏گر سازند. اين‏ها و ده‏ها راهكار ديگري كه در اين پژوهش آمده است، در برنامه‏سازي براي نهادينه كردن اقامه نماز در ميان اقشار جامعه و جذب نسل كودك و نوجوان به اين عمل عبادي مؤثر خواهدبود.
اين مجموعه شامل چهار بخش است و هر بخش فصل‏هاي مختلفي دارد كه در بخش اوّل، جايگاه والاي نماز در ميان عبادت‏ها و آثار وضعي آن بر روي فرد و جامعه، تبيين مي‏شود و نقش عبادت در زندگي و روش‏هاي آن معلوم مي‏گردد. در بخش دوم، اصول صحيح تربيت ديني كودك و نوجوان و تأثير روابط درست و منطقي با فرزندان به استناد كتاب خدا و قول ائمه اطهارعليهم السلام آمده است.
در بخش سوم نيز به عوامل مؤثر بر پرورش ديني مثل خانواده، اجتماع (فرهنگ، دوستان، وسايل ارتباط جمعي…) پرداخته شده و در پايان، راهكارهاي جذب كودك و نوجوان به نماز مانند: تشويق و تحسين، كردار نه گفتار، اخلاق خوش و اُنس با كودك و نوجوان، ميانه‏روي و… آورده شده‏است.

برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.