زیارت قبور

مسأله زيارت اهل قبور و احترام به اموات، همواره در اجتماعات بشري رواج داشته و از اختصاصات جامعه ديني و اسلامي نمي باشد؛ بلكه تمام جوامع بشري با هر دين و آيين، به آن احترام مي گذارند. اين احترام به مردگان و اهتمام به زيارت اهل قبور، از باطن و سرشت انسان سرچشمه گرفته و او را به آن وادار مي كند و داراي منافع انساني و اجتماعي است. از اين جهت همواره مورد توجه و عنايت ملت ها و مردم بوده است. شارع مقدس، به منظور اهداف تربيتي انساني كه از زيارت قبور به فرد و اجتماع برمي گردد مسلمين را به اهتمام درباره زيارت اهل قبور فرا خوانده است. در اين جا به برخي از فوايد آن اشاره مي شود:

الف: عبرت و پند گرفتن

زيارت اهل قبور، از امور موعظه بخش و عبرت دهنده است. كسي كه سري به قبرستان مي زند و كوچك و بزرگ و فقير و غني را در آن جا آرميده مي بيند، بي اختيار توجه مي كند كه او نيز در هر شرايطي كه به سر مي برد روزي بايد در چنين قبرستاني قرار بگيرد. چنين احساسي به طور طبيعي او را از ادامه كارهاي زشت منع مي كند؛ بلكه به او هشدار مي دهد كه خود را براي چنين جايگاهي آماده كند. در حديثي از پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله به اين فايده اشاره شده است: ((قبور را زيارت كنيد؛ زيرا در آن عبرت است)).(1)

روشن است كه پند و عبرت گرفتن، فقط در زيارت قبور اولياء، صالحان و امثال آنان نيست؛ بلكه قرآن كريم اشاره مي كند كه در قبور ستمگران و طاغوت هاي عالم نيز عبرت و موعظه مي باشد: {فَالْيَوْمَ نُنَجِّيكَ بِبَدَنِكَ}(2) خداوند اراده كرده است كه جسد فرعون با اين كه آن همه قدرت داشت و پيروانش خيال مي كردند كه او نمي ميرد، يكي از ابزار و وسايل عبرت باشد. اين آيه از بني اسرائيل و نسل هاي آينده، به طور صريح مي خواهد كه قبر و مرده فرعون را زيارت كنند، تا ببينند كه فرعون چه سرنوشتي پيدا كرده است و همه ي هم مسلك هاي او به همان گرفتار مي شوند كه او دچار شده است.

زمخشري در تفسيرش مي نويسد: ((فرعون با آن همه عظمت و بزرگي كه داشت، عاقبت امرش در اثر معصيت و نافرماني پروردگارش، به كجا انجاميد؛ پس ديگران كارشان به كجا خواهد انجاميد؟!)) و نيز مي گويد:

((داستان فرعون، عبرتي است كه امت ها بايد از آن پند بگيرند و مانند فرعونيان بر مولايشان تجري و بي حيايي نكنند)).(3)

بنابر اين باقي گذاشتن بدن فرعون، به منظور تماشا و ديدن بوده است كه قهراً داراي عبرت و موعظه است.

—————————–

1. . مستدرك حاكم: ج 1 ص 375 (كتاب جنايز در زيارت قبور).

2. . يونس: (10)، 92.

3. . كشاف زمخشري: ج 2، ص 369.

ب :یادآخرت و دل کندن از دنیا

اعتقاد به معاد از اصول دين است. كسي كه معتقد است روزي بايد جوابگوي اعمالش باشد و آفرينش او بيهوده نبوده و نيست، نتايج زيادي خواهد ديد، چنين اعتقاد و احساسي، انسان را بر ترك تباهي و شرارت و نيز انجام كارهاي خوب و پسنديده تشويق مي كند. زيارت اهل قبور با تقويت چنين اعتقادي، انسان مسلمان را در جهت خير، تربيت مي كند و او را از حرص بر زرق و برق دنياي گذرا، باز مي دارد و همين مضمون از حديث رسول خدا صلي الله عليه و آله استفاده مي شود كه فرمود:

((من قبلاً شما را از زيارت قبور منع كرده بودم؛ ولي حالا مي گويم: قبور را زيارت كنيد ؛ زيرا موجب دل كندن از دنيا و ياد آوري آخرت است)).(1)

—————————–

1. . سنن ابن ماجه: ج 1 ص 501، باب 47، حديث 1571.

ج: رشد و توسعه ی خیر و عواطف والا

زيارت اهل قبور، احساس خير خواهي و فضيلت جويي را رشد مي دهد. پيغمبر اسلام صلي الله عليه و آله مي فرمايد:

((قبلاً شما را از زيارت قبور منع كرده بودم؛ ولي حالا مي گويم قبرها را زيارت كنيد ؛ زيرا موجب زيادي خير مي شود)).(1)

در حديث ديگر آمده است:

((قبور را زيارت كنيد؛ زيرا موجب رقّت قلب و به راه افتادن اشك چشم و ياد آخرت مي شود، و هنگام زيارت قبور حرف هاي بيهوده نگوييد)).(2 )

انساني كه نگاهش به قبرها مي افتد، به عاقبتش فكر مي كند و از محبت خداوند به گريه در مي آيد. قهراً اين گريه و چنين احساساتي، رابطه او را با درگذشتگان و ساير افراد جامعه تقويت مي كند. در نتيجه موجب رشد اُلفت و علاقه، ترحم بر ديگران و اداي حقوق و امانات و انجام وظايف محوله مي شود. اينها برخي از فوايد و منافع زيارت اهل قبور است و بحثي در آن نيست؛ ولي ما در اينجا مي خواهيم زيارت قبور را از ناحيه شرعي مورد بحث قرار بدهيم و ببينيم كه آرا و نظريات مذاهب مختلف اسلامي در اين باره چيست؟ از اين رو بايد چندين مطلب را مورد بررسي و تحقيق قرار دهيم:

—————————–

1. . مستدرك حاكم: ج 1، ص 376 (كتاب جنائز).

2. .همان.

– اجماع بر زیارت قبور و قبر پیامبراکرم – صلیالله علیه و اله –

مسلمانان همگي قولاً و عملاً نه تنها زيارت قبر رسول خدا صلي الله عليه و آله را جايز مي دانند؛ بلكه زيارت قبور پيغمبران، صالحان و مؤمنان را هم مستحب مي دانند، و مشروعيت زيارت قبر رسول خدا صلي الله عليه و آله نزد مسلمانان ملحق به ضروريات است؛ تا چه رسد به اجماع و سيره اي كه در مسأله وجود دارد.

سمهودي از ((سبكي)) نقل مي كند:

به اين كه، عياض گفته كه زيارت قبر رسول خدا صلي الله عليه و آله بين مسلمانان سنت است كه همگي بر آن اجماع دارند و داراي فضيلت مي باشد.(1)

بقیه مطالب در دانلود فایل می باشد .

برای داشتن فایل به صورت رایگان از طریق تماس با ما در ارتباط باشید.