مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی 3- انسان و ایمان شهید مطهری

کتاب جهان بینی اسلامی 3 شهید مطهری شامل سر فصل های زیر می باشد

هدایت عامه – اختصاصات پیامبران – نقش تاریخی پیامبران – هدف نبوت ها و بعثتها – دین یا ادیان – معجزه ختمیه – قرآن – مشخصات اسلام – پیغمبر اکرم (ص)

قسمتی از کتاب :

هدایت عامه‏

اعتقاد به وحی و نبوت، از نوعی بینش درباره جهان و انسان ناشی می‏شود، یعنی اصل هدایت عامه در سراسر هستی. اصل هدایت عامه لازمه جهان‏بینی توحیدی اسلامی است؛ از این رو اصل نبوت لازمه این جهان‏بینی است. خداوند متعال به حکم اینکه واجب‏الوجود بالذات است و واجب‏الوجود بالذات واجب من جمیع‏الجهات است، فیاض علی‏الاطلاق است و به هر نوعی از انواع موجودات در حدی که برای آن موجود ممکن و شایسته است تفضّل و عنایت دارد و موجودات را در مسیر کمالشان هدایت می‏کند. این هدایت، شامل همه موجودات است، از کوچکترین ذره گرفته تا بزرگترین ستاره و از پست‏ترین موجود بیجان گرفته تا عالی‏ترین و راقی‏ترین جاندارها که ما می‏شناسیم یعنی انسان. از این روست که قرآن واژه «وحی» را همچنان که در مورد هدایت انسان به کار برده در مورد هدایت جمادات و نباتات و حیوانات

9

به کار برده است.

هیچ موجودی در این جهان، ثابت و یکنواخت نیست؛ دائماً منزل و جایگاه عوض می‏کند و به سوی مقصودی روان است.

از طرف دیگر، همه علامتها نشان می‏دهد که نوعی «میل» و «کشش» در هر موجودی به سوی مقصدی که به آن مقصد روان است وجود دارد؛ یعنی موجودات با

نیروی مرموزی که در درونشان هست به سوی مقصدشان کشیده می‏شوند. این نیرو همان است که از آن به «هدایت الهی» تعبیر می‏شود. قرآن کریم از زبان حضرت موسی نقل می‏کند که به فرعون زمان خویش گفت:

پروردگار ما همان است که به هر موجودی آن آفرینشی که شایسته آن بود عنایت کرد و سپس آن را در راه خودش هدایت نمود «1».

جهان ما جهانی هدفدار است؛ یعنی در درون موجودات، کششی به سوی هدف کمالی‏شان موجود است و هدفداری همان هدایت الهی است.

کلمه «وحی» در قرآن کریم مکرر به کار رفته است. شکل استعمال این کلمه و موارد مختلف استعمال آن نشان می‏دهد که قرآن آن را منحصر به انسان نمی‏داند، در همه اشیاء و لااقل در موجودات زنده ساری و جاری می‏داند؛ از این رو در مورد زنبور عسل به «وحی» تعبیر می‏کند. چیزی که هست درجات وحی و هدایت برحسب تکامل موجودات متفاوت است.

عالی‏ترین درجه وحی همان است که به سلسله پیامبران می‏شود.

______________________________
(1). رَبُّنَا الَّذی اعْطی‏ کلَّ شَی‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدی‏ (طه/ 50)

10