مقدمه‌ای بر جهان‌ بینی اسلامی 4- انسان و ایمان شهید مطهری

کتاب جهان بینی اسلامی 4 شهید مطهری شامل سر فصل های زیر می باشد

انسان در جهان بینی اسلامی                   آگاهی های انسان

قسمتی از کتاب :

انسان در جهان‏بینی اسلامی‏

انسان در جهان‏بینی اسلامی داستانی شگفت دارد. انسانِ اسلام تنها یک حیوان مستقیم‏القامه که ناخنی پهن دارد و با دو پا راه می‏رود و سخن می‏گوید نیست. این موجود از نظر قرآن ژرف‏تر و مرموزتر از این است که بتوان آن را با این چند کلمه تعریف کرد.

قرآن انسان را مدحها و ستایشها کرده و هم مذمتها و نکوهشها نموده است.

عالی‏ترین مدحها و بزرگترین مذمتهای قرآن درباره انسان است؛ او را از آسمان و زمین و از فرشته برتر و در همان حال از دیو و چهارپایان پست‏تر شمرده است. از نظر قرآن، انسان موجودی است که توانایی دارد جهان را مسخّر خویش سازد و فرشتگان را به خدمت خویش بگمارد و هم می‏تواند به «اسفل سافلین» سقوط کند؛ این خود انسان است که باید درباره خود تصمیم بگیرد و سرنوشت نهایی خویش را تعیین نماید.

7

سخن خویش را از ستایشهای انسان در قرآن تحت عنوان «ارزشهای انسان» آغاز می‏کنیم.

ارزشهای انسان‏

1. انسان خلیفه خدا در زمین است:

روزی که خواست او را بیافریند، اراده خویش را به فرشتگان اعلام کرد.

آنها گفتند: آیا موجودی می‏آفرینی که در زمین تباهی خواهد کرد و خون خواهد ریخت؟ او گفت: من چیزی می‏دانم که شما نمی‏دانید «1».

اوست که شما انسانها را جانشینهای خود در زمین قرار داده تا شما را در مورد سرمایه‏هایی که داده است در معرض آزمایش قرار دهد «2».

2. ظرفیت علمی انسان بزرگترین ظرفیتهایی است که یک مخلوق ممکن است داشته باشد:

تمام اسماء را به آدم آموخت (او را به همه حقایق آشنا ساخت)، آنگاه از فرشتگان (موجودات ملکوتی) پرسید: نامهای اینها را بگویید چیست.

گفتند: ما جز آنچه تو مستقیماً به ما آموخته‏ای نمی‏دانیم (آنچه را تو مستقیماً به ما نیاموخته

______________________________
(1). بقره/ 30 [ترجمه آیه به مضمون است.]

(2). انعام/ 165.

8